Ernakulam Shiva Temple, also known as Ernakulathappan Temple, is one of the major temples of Kerala, located in heart of Ernakulam, Kochi,Kerala, India. The temple, dedicated to Lord Shiva, is considered as the city temple, with the presiding deity as the protector of the city, as per local Hindu faiths and traditions. As per the common practice in Kerala, the deity is reverently called Ernakulathappan, which means Lord of Ernakulam.
The temple is located within the Durbar Hall Ground. The temple history itself has deep association with history of the city and was one of the 7 royal temples of Kochi Maharajas. The temple is now under administration of Cochin Devaswam Board. The temple in its current form was built under active patronage of Diwan Sri Edakkunni Sankara Warrier in year 1846 and raised it level of a Royal temple in the Kochi Kingdom. The temple is built on 1-acre (4,000 m2) land.
എറണാകുളത്തപ്പൻ ക്ഷേത്രം എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന എറണാകുളം ശിവക്ഷേത്രം, ഇന്ത്യയിലെ എറണാകുളത്ത്, കൊച്ചിയുടെ ഹൃദയഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കേരളത്തിലെ പ്രധാന ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്. പ്രാദേശിക ഹൈന്ദവ വിശ്വാസങ്ങളും പാരമ്പര്യങ്ങളും അനുസരിച്ച്, ശിവന് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം നഗര ക്ഷേത്രമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. കേരളത്തിലെ സാധാരണ ആചാരമനുസരിച്ച്, എറണാകുളത്തിൻ്റെ തമ്പുരാൻ എന്നർത്ഥം വരുന്ന എറണാകുളത്തപ്പൻ എന്നാണ് ദേവനെ ഭക്തിപൂർവ്വം വിളിക്കുന്നത്.
ദർബാർ ഹാൾ ഗ്രൗണ്ടിലാണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ക്ഷേത്ര ചരിത്രത്തിന് തന്നെ നഗരത്തിൻ്റെ ചരിത്രവുമായി ആഴത്തിലുള്ള ബന്ധമുണ്ട്, ഇത് കൊച്ചി മഹാരാജാസിൻ്റെ 7 രാജകീയ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു. ക്ഷേത്രം ഇപ്പോൾ കൊച്ചിൻ ദേവസ്വം ബോർഡിൻ്റെ ഭരണത്തിലാണ്. 1846-ൽ ദിവാൻ ശ്രീ എടക്കുന്നി ശങ്കരവാര്യരുടെ സജീവ രക്ഷാകർതൃത്വത്തിൽ പണികഴിപ്പിച്ചതാണ് ഇന്നത്തെ രൂപത്തിലുള്ള ഈ ക്ഷേത്രം, കൊച്ചി രാജ്യത്തെ ഒരു രാജകീയ ക്ഷേത്രത്തിൻ്റെ നിലവാരത്തിലേക്ക് ഉയർത്തി 1 ഏക്കർ (4,000 m2) ഭൂമിയിലാണ് ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്.
The Ernakulam temple is actually a temple complex consisting of three temples. Adjacent to the most important Shiva temple are the Kannada-style Hanuman temple and the Tamil-style Subramanya temple. However, the three temples are still standing independently. The major annual events of the temple are the eight-day flag-waving festival on Thiruvathira day in Makara month, Shivaratri in Kumbha month and Thiruvathira in Dhanumasa.
എറണാകുളം ക്ഷേത്രം വാസ്തവത്തിൽ മൂന്ന് ക്ഷേത്രങ്ങളടങ്ങിയ ഒരു ക്ഷേത്രസമുച്ചയമാണ്. ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടതായ ശിവക്ഷേത്രത്തിന് സമീപം കന്നഡശൈലിയിലുള്ള ഹനുമാൻ ക്ഷേത്രവും തമിഴ് ശൈലിയിലുള്ള സുബ്രഹ്മണ്യക്ഷേത്രവും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. എങ്കിലും മൂന്ന് ക്ഷേത്രങ്ങളും സ്വതന്ത്രമായിത്തന്നെ നിലനിന്നുപോരുന്നു. മകരമാസത്തിലെ തിരുവാതിര നാളിൽ ആറാട്ടായി എട്ടുദിവസത്തെ കൊടിയേറ്റുത്സവം, കുംഭമാസത്തിലെ ശിവരാത്രി, ധനുമാസത്തിലെ തിരുവാതിര എന്നിവയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ആണ്ടുവിശേഷങ്ങൾ.
ദ്വാപരയുഗത്തിൽ കുലമുനി എന്നുപേരായ ഒരു മുനി ഹിമാലയത്തിൽ തപസ്സനുഷ്ഠിച്ചിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന് ദേവലൻ എന്ന പേരിൽ ഒരു ശിഷ്യനുണ്ടായിരുന്നു. ഒരിക്കൽ കുലുമുനി നടത്താൻ നിശ്ചയിച്ച ഹോമത്തിന് പൂജാദ്രവ്യങ്ങൾ ശേഖരിക്കാൻ ദേവലനും സഹപാഠികളും കൂടി കാട്ടിലേക്കുപോയി. പോകുന്ന വഴിക്കുവച്ച് അവർ ഒരു പാമ്പിനെ കണ്ടു. അതിനെ കണ്ടപ്പോൾത്തന്നെ മറ്റു ശിഷ്യന്മാരെല്ലാം പേടിച്ച് ഓടിപ്പോയി ചെടികൾക്കിടയിൽ മറഞ്ഞിരുന്നു. എന്നാൽ ദേവലനാകട്ടെ അടുത്തുകണ്ട ഒരു കാട്ടുവള്ളി കണ്ട് അതുകൊണ്ട് കുരുക്കിട്ടുപിടിച്ച് പാമ്പിനെ കൊന്നു. സഹപാഠികളിൽ നിന്ന് വിവരമറിഞ്ഞ കുലുമുനി ദേവലനെ ശപിച്ചു: പാമ്പിനെ കൊന്ന നീ പാമ്പിൻറെ തലയും മനുഷ്യൻറെ ഉടലുമുള്ള ഭീകരജീവിയായി മാറട്ടെ.
ഇതുകേട്ട ദേവലൻ ശാപമോക്ഷം അഭ്യർത്ഥിച്ചപ്പോൾ ശാന്തനായ കുലുമുനി അവന് ശാപമോക്ഷം കൊടുത്തു: ഇവിടെനിന്ന് കിഴക്ക് ദിക്കിലായി ഇലഞ്ഞിമരച്ചുവട്ടിൽ നാഗം പൂജ നടത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു ശിവലിംഗമുണ്ട്. ഈ വിഗ്രഹം പൂജ നടത്തുവാനായി നീ വാങ്ങി ദക്ഷിണദിക്കിലേക്ക് പോകുക. ഒരു സ്ഥലത്ത് വച്ച് നീ പൂജ ചെയ്യുമ്പോൾ ആ വിഗ്രഹം അവിടെ ഉറച്ചുപോകും. അവിടെ വച്ച് നീ ശാപമോചിതനാകും. ശാപം കാരണം ദേവലൻ നാഗർഷി എന്നുപേരായ ഒരു നാഗമായി മാറി. നാഗർഷി ശിവലിംഗവുമായി ദക്ഷിണദിക്കിലേക്ക് യാത്രയായി. യാത്രക്കിടയിൽ ഒരുപാട് സ്ഥലങ്ങൾ നാഗർഷി സന്ദർശിച്ചു. എറണാകുളത്തെത്തിയപ്പോൾ നാഗർഷി വൃക്ഷത്തണലിൽ വിഗ്രഹത്തെ വച്ചിട്ട് അടുത്തുള്ള കുളത്തിലിറങ്ങി കുളിച്ച് വന്ന് പൂജ ചെയ്തു. രാവിലെ കുളക്കടവിൽ കുളിക്കാൻ എത്തിയവർ ഒരു ഭീകരജീവി നടത്തുന്ന പൂജ കണ്ട് ഭയന്ന് ആളുകളെ വിളിച്ചുകൂട്ടി.
അവരെത്തി നാഗർഷിയെ ഉപദ്രവിക്കുവാൻ തുടങ്ങിയതോടെ ശിവലിംഗവുമായി രക്ഷപ്പെടാൻ ശ്രമിച്ച നാഗർഷിക്ക് ശിവലിംഗം അവിടെ ഉറച്ചിരിക്കുന്നതായി കണ്ടു. ശിവലിംഗത്തിന് മുന്നിൽ സാഷ്ടാംഗപ്രണാമം നടത്തി നാഗർഷി ശാപമോചിതനായി. കുളികഴിഞ്ഞുവന്ന നാട്ടുകാർ ദേശാധിപനായ തൂശത്തുകൈമളെ ഈ വിവരം അറിയിക്കുകയും ശിവലിംഗം ഇരുന്ന സ്ഥാനത്ത് ഒരു ക്ഷേത്രം പണിയിക്കുകയും ചെയ്തു. ആ ക്ഷേത്രമാണ് ഇന്ന് പ്രസിദ്ധമായ എറണാകുളം മഹാശിവക്ഷേത്രം.
